کتاب شبکه های نرم افزار محور (رویکردی جامع) که اکنون ترجمه ویراست دوم آن را در دست دارید، یکی از پرفروشترین و معتبرترین کتابهای این شاخه از علم شبکه های رایانه ای در سرتاسر دنیاست. این کتاب با رویکرد نوین و جامعِ خود در ارائه عمیق، وسیع، فنی و در عین حال کاربردیِ مفاهیم این شبکه، که مورد استقبال متخصصان، اساتید و دانشجویان سرتاسر دنیا قرار گرفته است، جای خود را به عنوان یک مرجع در آموزش شبکه های نرم افزار محور باز کرده است. نویسندگان این کتاب، پول گورانسون، چاک بلک و تیموتی کالور از استادان برجسته، بنیان گذاران و معماران اصلی این شبکه در شرکت های بزرگ شبکه سازی هستند. از ویژگی های ارزشمند و مهم این کتاب بررسی همه جانبه شبکه های نرم افزار محور، از چرایی و نحوه پیدایش و عملکرد این شبکه تا اجزاء، چارچوب، پروتکلها، کاربردها و روال برنامه نویسی در این شبکه است.
شبکه سازیِ نرم افزارمحور چیست؟ و چرا چنین هیاهویی را در صنعت شبکه سازی به وجود آورده است؟ پاسخ دادن به این سؤال برای اصطلاحی باید ساده باشد که پنج سال از ابداع آن می گذرد. ولی مانند سایر اصطلاحات فناوری چون ابر، تیم های بازاریابی، سال ها شکل آن اصطلاح را مطابق اهدافشان تغییر می دهند و دیگر تشخیص معنای آن، تقریباً غیر ممکن می شود. ظهور انواعی از اصطلاحات مرتبط، نظیر شبکه سازی باز، شبکه های قابل برنامه نویسی و شبکه های نرم افزارگرا نیز بر پیچیدگی داستان افزوده اند؛ بنابراین، بسیاری از خودشان می پرسند که واقعاً SDN چیست؟ و آیا چیزی پشت این هیاهو و تبلیغات وجود دارد؟
تفکیک تبلیغات از واقعیت و مشاهدة اتفاقات و چرایی رخدادن آنها، برای افرادی چون خود من که از آغاز، عمیقاً درگیرِ SDN بوده اند، ساده است. با وجود این، بنده مرتباً کلاس هایی در بابِ SDN برگزار می کنم و بسیاری از افراد را می بینم که امروزه به دنبال یادگیری SDN هستند ولی حرکت از میان زوایای متنوع و تاروپود موضوع و درک اصل ماجرا برای آنها بهشدت دشوار است.
در ماه ژوئیة 2010 وقتی اولین سخنرانی عمومی ام را دربارة پروتکل هسته ایِ SDN یعنی OpenFlow ایراد کردم، تقریباً هیچ کسی اسمِ OpenFlow یا شبکه سازیِ نرم افزارمحور را نشنیده بود. از آن موقع، SDN را برای هزاران نفر شرح داده ام؛ از دانشجویان گرفته تا مهندسان شبکه و مدیران اجرایی سطحِ C. افرادی بودند که بلافاصله پس از چند دقیقه توضیح و اغلب قبل از اینکه به اسلاید شماره سه از ارائه برسم، مطلب را می فهمیدند؛ برای برخی دیگر از افراد، یک روز زمان سپری و هوا تاریک می شد. تقریباً تمامی افرادی که به سرعت پتانسیل تأثیرِ SDN را بر صنعت درک می کردند، افرادی بودند که مدت های طولانی در کار شبکه سازی فعالیت داشتند و زمانهای قبل از اینترنت را به خاطر می آوردند؛ کسانی که در واقع، محصولات شبکه سازی را ساخته بودند و کسب وکار شبکه سازی را درک می کردند.
به همین دلیل است که پول و چاک، گزینه های برتر برای تشریح ارزشِ SDN هستند؛ هر دوی آنها، دو تجربة شگفت آوری در صنعت شبکه سازی دارند که به مدتها قبل بازمی گردد و شاید اصلاً در خاطرشان هم نمانده باشد. این دو، راهکارهای شبکه سازی را با چندین نسل از فناوری تولید کردند. پول با رهبری دو استارتآپ موفق، آشنایی نزدیکی با کسب وکار صنعت شبکه سازی دارد. این عمق و وسعت از تجربه در تشریحِ SDN، تثبیتِ SDN در بستر بیش از سی سال شبکه سازی رایانه ای و پیشبینی اثرات بالقوة آن بر شبکه سازی در سال های آینده، فوق العاده گرانبهاست.
اطلاعات زیادی در بستر اینترنت دربارة SDN در اشکال مختلفی چون بلاگ، مقاله، پادکست و ویدئو وجود دارد. کتابهایی هم چاپ شده اند ولی برای کسی که تا این لحظه مستقیماً درگیرِ SDN نشده است و میخواهد تازه شروع کند، هیچ منبع اطلاعاتی جامعی را دربارة SDN سراغ ندارم که از دیدگاه غیر متعصبانه نوشته شده باشد؛ مانند آنچه در این کتاب عرضه شده است.
این کتاب برای تمامی کسانی مناسب است که به شبکه سازی و شبکه سازی نرم افزارمحور علاقمند هستند؛ از جمله برای دانشجویان لیسانس و فوق لیسانس و نیز برای متخصصان شبکه سازی و مدیران IT؛ بسیار خودکفاست و بهره مندی از آن به دانش گسترده ای در زمینة شبکه سازی نیازی ندارد؛ این کتاب با ارائة تاریخچه ای مختصر از شبکه سازی و با توصیف فناوری ها و چشم انداز صنعتی و در نهایت ایجادِ OpenFlow و SDN، مباحث ارزشمندی را به خواننده عرضه می کند. اگر شما یک معمار شبکه یا مدیرِ IT هستید و میخواهید راهکارهای متعدد را با یکدیگر مقایسه کنید که ادعا می شود، مبتنی بر SDN هستند ولی ظاهراً بر فناوری های بسیار مختلف متکی هستند، نویسندگان این کتاب، مبنای مستحکمی فراهم آورده اند تا از طریق آن بتوانید رویکردهای مختلف و رقیب موجود به SDN را در بازار درک و ارزشیابی کنید.
حقیقت این است که تغییر گسترده ای در صنعت شبکه سازی در حال وقوع است و عوامل آن بسیار ساده هستند؛ میتوانید خط مستقیمی از خیزش رایانش ابری و تحرک پذیری به SDN، شبکه سازیِ باز یا شبکه های قابل برنامه نویسی یا هر چیزی بکشید که دلتان می خواهد به آن بگویید. اگر میخواهید به دل تبلیغات و هیاهو بزنید و درک جامعی از SDN و نحوة کمک آن به تغییر شکل صنعت شبکه سازی پیدا کنید، قطعاً خواندن این کتاب را پیشنهاد میکنم.
سیر تکاملی دستگاه ها و تجهیزات کاربران، مجازی سازی سرورها، مراکز داده مدرن و ظهور سرویس های ابری و اینترنت اشیا به بازبینی معماری رایج شبکه های کامپیوتری منجر شده است؛ معماری ایستایی که برای ارتباطات پویا و نیازهای متنوع امروز کافی نیست. میزان و الگوی ترافیک در شبکه و اینترنت به طور درخور توجهی تغییر کرده است. تعداد کاربرانی که از طریق تجهیزات هوشمند شخصی به شبکه متصل می شوند، به شدت رو به افزایش است. هدایت، پردازش و ذخیره سازی حجم عظیم داده ها به مدیریتی هوشمندانه تر از منابع شبکه نیازمند است. عدم مقیاس پذیری، وابستگی به سخت افزار و کیفیت سرویس محدود از دیگر مشخصه های معماری سنتی شبکه هاست. همه این عوامل، ما را به نقطه ی پارادایم شیفت در طراحی شبکه های نوین و استفاده از شبکه های نرم افزار محور رسانده است. این مفهوم جدید، مدیریت یکپارچه و متمرکز، خودکارسازی فرایندهای شبکه، قابل برنامه ریزی بودن شبکه، کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری و نوآوری را در شبکه به ارمغان می آورد.
کتاب شبکه های نرم افزار محور (رویکردی جامع) نوشته پاول گورانسون و همکارانش پانزده فصل دارد که ترجمه آن در دو جلد ارائه شده است. در جلد اولِ ترجمه این کتاب و در قالب هشت فصل ابتدایی، مباحث مهمی از جمله چرایی شبکه های نرم افزار محور، نحوه پیدایش آن، نحوه عملکرد و مشخصات فنی پروتکل هایش بررسی شدند. همچنین تعاریف گوناگونی از منظرهای مختلف برای این شبکه ارائه گردید. در نهایت، به کارگیریِ این شبکه در مراکز داده بررسی شد. در جلد دوم، هفت فصل باقیمانده از کتاب اصلی ترجمه شده است. مباحثی که در جلد دوم مطرح می شود شامل شبکه های نرم افزار محور در سایر محیط ها از جمله شبکه های سیار و نوری، مجازی سازی توابع شبکه، بنیاد شبکه سازی باز و بازیگران اکوسیستم آن است. همچنین انواع اپلیکیشن های شبکه های نرم افزار محور، انواع کنترل کننده های این شبکه، شبیه سازهای مختلف و نمونه هایی از پروژه های متن باز این شبکه بحث و بررسی می گردد. در دو فصل آخر نیز کسب و کارها و استارت آپ های پیرامونش و نیز آینده این شبکه و موضوعات بازی آورده شده است که هنوز بالقوه هستند. شایان ذکر است که کتاب اصلی در بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیا در درسی با عنوان شبکه های نرم افزار محور یا مفاهیم پیشرفته در شبکه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی تدریس میگردد. علاقمندان فارسی زبان این حوزه، بخصوص دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته شبکه های رایانه ای نیز می توانند با مطالعه هر دو جلد ترجمه این کتاب دانشی عمیق و جامع از شبکه های نرم افزار محور را کسب کنند. در این راستا بخش هایی با نام بحث کنید، در هر فصل وجود دارد که باعث می شود تا خواننده در مورد مباحث مطرح شده فکر کند و دانش خودش را بسنجد. همچنین در پایان هر فصل، منابعی آورده شده است که دانشجویان علاقمند می توانند به منظور مطالعه بیشتر به آنها مراجعه کنند. برای درک راحت تر مفاهیم، کلیه مطالب مندرج در شکل ها و جداول نیز ترجمه و ارائه شده است. در تمام مراحل ترجمه، ویراستاری و صفحه آرایی کتاب تلاش زیادی شده است تا مفاهیم با زبانی روان و سلیس و منطبق با اصول نگارش زبان فارسی و همچنین با کیفیت بالا به خوانندگان منتقل شود؛ با وجود این، از دیدگاه هایشان بسیار استقبال می کنیم. امید است تا گام هایی ولو کوچک در زمینه توانمند نمودن دانشجویان و متخصصان شبکه برداشته باشیم. سرانجام از همسر مهربان و فرزند عزیزم به دلیل همراهی و پشتیبانی همیشگی شان بسیار قدردان هستم که بدون آن ها طی کردن این مسیر ممکن نبود. در پایان، این کتاب را به حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) تقدیم می کنم.
